TEMEL BİLGİLER
TANIMLAMA:
Normal yerleşmiş anne karnındaki bebeğin eşinin normalden önce ayrılmasıdır. Shere sınıflamasına göre 3 derecede değelendirilir.Sher Derece 1- çok az veya hiç kanama yoktur, canlı bebeğin doğumunu takiben çocuğun eşinin arkasında l pıhtı görülür. Sher Derece 2 - Kanama ve rahim hassasiyetle beraber canlı bebek vardır. Sher Derece 3- tip - A - ölü bebek , pıhlaşma fonksiyonları normal; tip B - ölü Bebek, pıhtılaşma fonksiyonlarında bozukluk var.. Etkilenen sistemler: Üreme, kalp damar sistemi Genetik etkiler: Yok, Görülme sıkılığı:
Tüm doğumların % l'i
Daha önce birkez ise % 15
2 veya daha fazla olmuş ise % 20
BELİRTİ VE BULGULAR
Gebeliğin 24-39 haftası arasında saatte l petten veya tampondan fazla kanama olması
Sırt ağrısı, karın ağrısı
Rahim kasılmaları , hassasiyet ve / veya rahim sertleşmesi
Kanama miktarına göre şokun klinik bulguları yerleşmeden önce kan hacminin % 30 ' undan fazlası kaybedilmiş olabilir. Belirgin kan kaybına rağmen hayati bulgular normal olabilir.
Anne karnındaki bebeğinl kalp seslerinin duyulmasında güçlük veya kanlı su gelmesiyle beraber hassas, gergin rahimin elle hissedilmesi.
Rahim kasılması ile beraber veya kasılma olmaksızın devamlı ağrı
NEDENLERİ
Kunt batın travması, (özellikle bebeğin eşi öne yerleşimliyse)
İkiz gebelik veya aşırı rahim içi sıvısı gibi nedenlerle gerilmiş rahimin aniden baskıdan kurtulması durumunda
Kokain bağımlılığı
RİSK FAKTÖRLERİ
Günde l paketten fazla sigara içimi
Alkol bağımlılığı
Kısa göbek kordonu
Hipertansiyon
Daha önce eşin erken ayrılması hikayesi.
TANI:
LABORATUARDA YAPILMASI GEREKEN TESTLER:
Kan grubu, Rh tayini, Coombs testi
Tam kan tetkiki, trombosit sayımı
Pıhtılaşma testleri(Protrombin ve parsiyel tromboplastin zamanı, fibrinojen seviyeleri)
ANORMAL LABARATUAR BULGULARI:
Hemogobinde düşme.
Pıhtılaşma testlerinde bozulma (Yüksek protrombin ve parsiyel tromboplastin zamanı, eğer yoğun damar içi pıhtılaşma varsa ise fibrinojen seviyeleri 100-150 mg/dl altındadır,Trombositler 20.000- 50.000 arasındadır)
GÖRÜNTÜLEME
Ultrason ile plasentanın(bebeğin eşinin )arkasında pıhtı, yuvarlaklaşmış plasenta kenarı veya kalınlaşmış plasenda görülebileceği gibi sıklıkla net olarak görülemez, (özellikle rahimin arkasına yerleşmiş plasenta veya hafif erken ayrılma söz konusu olduğunda).
TEDAVİ
UYGUN SIHHİ BAKIM
Stabil olana kadar hastaneye yatması gereklidir.
GENEL ÖNLEMLER
iyi bir anemnez ve fizik muayene, tıbbi özgeçmişi, allerjileri, bu gebelikteki diğer uitrasonları ve son yemek yediği saat öğrenilmelidir
Genel olarak, şiddetli plasentanın erken ayrılma durumunda en iyi tutum bebeğin doğurtulmasıdır
Sher's grade l- genel doğum protokolü
Sher's grade 2-durumun aciliyetine göre değişir
Sher's grade 3- eğer anne de genel sağlık durumu iyiyse vaginal doğum tercih edilir.
Travmalarda hasta en az 4 saat yatırılarak takip edilmeli, fetal durum değerlendirilmelidir.
Sol yanına yatırılması venöz dönüşü ve kalp kan pompalama kapasitesini % 30 artırabilir
Bebek oksiyensizliğe hassas olduğundan ve gebelikte oksijen tüketimi % 20 arttığından oksijen verilmeli
Durum acil ise annenin genel durmunun düzeltilmesini takiben sezaryen yapılabilir
AKTİVİTE
Durum belirlenene kadar yatak istirahat!
DİYET
Sezeryan olasılığı ortadan kalkıp, durumu belli olana kadar ağızdan gıda almamalı
HASTANIN EĞİTİLMESİ
Erken gebelik haftalarında ve doğumu gerektirmeyecek derecede hafif plasentanın erken ayrılmasında anne ve baba adayına riskler anlatılmalıdır.
ÖNLEM/ KAÇINMA
Mümkün olduğunca risk faktörleri ortadan kaldırılmalı
BEKLENEN GELİŞME VE PROGNOZ
% 0,5 ile % l arası bebek ölümü görülür.
Travma sonucu plasenta nın erken ayrılması olmuş ise % l anne ve % 30- 70 bebek ölümü riski vardır.
EŞİSİMLERİ
Plasentanın erken ayrılması
Ablatio plasenta
Plasental abruption
Plasentanın prematür ayrılması
Cauvelaire plasenta
KAYNAKLAR
Scott, C.T., et al. Emergencies in pregnancy. Patient Çare. Auğ 15,1991; 132-150
Lowe, T.W. et al.: Placental abruption. Clinical OB Gyn. Vol 33, No 3, Sept. 1990
Yazarı Dr. M. Sexton,